Kadın Erkek Eşitliği Hakkında Kısa Bir Sohbet

 Herkese merhaba. Bu konu hakkında kesin düşünceler belirtip şöyle yapılmalı, böyle olmalı demeyeceğim. Kimseye öğretecek, bakış açısını değiştirecek konumda değilim. Öyle bir amacım da yok. Çünkü ben sadece bir lise öğrencisiyim. Sadece kendi düşüncelerimi paylaşmak ve istekli insanlar da varsa onlardan bir şeyler öğrenme derdindeyim. Kendi yaşamım için benim elimden ne gelir, onu düşünüyorum. Okuyacaklarınızı biraz da kendimle sohbet olarak okursanız bir yanlış anlaşılma olmayacağını umuyorum.

Kadın ve erkek eşit midir? Açıkçası hayır değildir diyen insanlarla oturup konuşmam gibime geliyor. Gerçi bu noktada aklıma takılan soru şu: Neden böyle düşünüyorlar? Çağın gerisinde kalmaları ve yanlış yetiştirilmiş olmaları, büyüdükleri çevre onların suçu mu? Kendi kendime verdiğim cevap hayır. Onların suçu değil. Ama artık yerleşmiş bu düşüncelerini değiştirmek de benim elimde değil. Tabi ki bu bilinç onlara da aktarılmalı ama kendi sorumluluğum olarak görmüyorum. Kendim ve geleceğim için kadın erkek eşitliliği konusunda yapabileceğim şey yaşıtlarım arasında bu konuyu gündeme getirmek ve mümkün olduğunca çeşitli bakış açılarından görüş almak. 

Kadın ve erkek eşit midir sorusuna kendi cevabım tabii ki de evet. Eşitlik kelimesinin tanımında yapılan yanlışlıklar da TDK kullanılarak kolayca giderilebilir. Kavram yanılgısından da kurtulunduğunda artık sorgulanması gereken bir şey bile değil 21. yüzyılda. Peki bazı insanlar nerede takılıyor? Dişi ve erkek olarak baktığımızda çok farklı beyin ve vücut yapılarımız var. Bu bir tarafın zayıf olması gerektiği anlamına da gelmiyor. İstatiksel olarak baktığımızda da ilgi ve yetenekler farklılık gösteriyor. Umarım burada önemli kelime olan "istatiksel"i yakalamışsınızdır. 

Bugün hala şiddet, kuma alma, kadınlar üzerinde hak iddia etme ve düşünmek istemediğim insanlık dışı uygulamalardan bahsetmiyorum bile. Kesinlikle bahsedilmesi gerekiyor. Ama liseli bir genç olarak şu an bunu da sorumluluğum saymıyorum. Doğru, dürüst ve adaletli bir sistemde bunlar azala azala yok olur zaten diye düşünüyorum. Benim sorumluluğum o doğru, dürüst ve adaletli sistemin temellerini, kendimi ve çevremi sağlam bir şekilde oluşturmak ve geleceğe emin adımlarla ilerlemek. İnsanlık olarak hala bunların yüksek oranlarda yaşanması ve tartışılmasını utançla karşılıyorum.

Bazı şeyleri kafamda oturttuktan sonra "Peki nasıl?" diyorum. Aklımı kullandığım zaman kadın ve erkeğin eşit olduğunu anlayabiliyorum. Ama yaşadığım topluma, yaşadığım dünyaya baktığım zaman bu eşitliğin uygulandığını göremiyorum. İnsanlar modern görünmeye çalışıyor ama hala "kız başına yapamazsın, kız gibi yapma şu işi" gibi kelimeler duyuyorum günlük hayatımda.

Kadın hakları savunucuların dikkat ettiği ve sürekli düzelttiği kelimeler vardır. Bilim adamı, iş adamı, kız gibi, adam gibi  kız başına ve daha neler neler... Bazı insanlar da bunları düzeltenlere gıcık olur ve bunun anlamsız, sinir bozucu ve saçma bir şey olduğunu söylerler. Bence bunlar anlamlı hareketler. Bir kitlenin alışkanlıklarını en iyi yansıtan şey dildir elbette. Daha ileriki boyutlarda dilin gramer yapısının beynin işleyişini dahi değiştirdiğini biliyoruz. Dilin kullanımı ve insanın karakterindeki etkileri durup durup aklımı kurcalar zaten Arrival filmini izlediğimden beri. Herkese tavsiye ederim, istek olursa film incelemesini de yaparız hatta.

Neyse konu dağılmasın. Bence toplumu etkisi altına almış, bir nevi kontrol eden bu deyim ve kalıplar derhal hayatımızı terk etmeli. Derhal diyorum ama bakıldığında bu işi bilinçli gerçekleştirebilmek için çok uzun zaman gerekir. Kadın erkek eşitliğini sağlamanın ilk basamağı da bu olmalı bence. Çünkü bakış açısını değiştirmenin en etkili ve göreceli olarak kısa yolu dili modifiye etmektir. Hatta edebiyat ve felsefede oturmuş Otomatik Portakal ve özellikle 1984'te de bu etkiyi olumsuz yönde görebiliyoruz.  

Hala neden kadın erkek eşitliğinin uygulamaya geçemediğini düşünüyorum. Bir kere çok yanlış yetişmiş çocuklar, şimdi dünyamızı kontrol eden yetişkinler oldu. Ve onlar da kendi çocuklarını aynı bakış açısıyla yetiştiriyorlar. Herkes değil. Burası da yanlış anlaşılabilecek bir nokta, yanlış anlamaya çalışırsanız. Kendi aile hayatlarında annesine değer verilmediğini ve hatta kullanıldığını gören bir erkek çocuk kendi hayatındaki kadınlara değer vermez, bir kız çocuğu da değer görmeyi beklemez. Bu konuda eğitim de her konuda olduğu gibi ailede başlıyor. Ama bu zaten bildiğimiz bir şey. Gidip de insanların ev hayatına ben etkili olamam. Düşündüm, düşündüm ve bunu bir sosyal örgüt de yapamaz. Yine kanunlara geldi konu ve yetki alanım dışına çıktı. 

Başka hangi nedenler var? Sanki insanlar var, bir de kadınlar var. İnsan hakları var, bir de kadın hakları var. Kadın haklarının hak olmadığı da verilen bir ayrıcalık olduğunu sezdiren konuşmalarda aniden gerildiğimi hissediyorum. Sanki kadınlar alt bir sınıfmış ya da sınırlandırılması gerekirmiş gibi diyaloglar düşündüğümüzden de sık. Niyet bazen iyi olsa da kadın haklarının ve eşitliğin belli mecralarda tartışılma- tartışılma demeyelim de bahsedilme- dilleri bile çirkinleşti.  Ben bu konuda ne yapabilirim? Çevremdeki sayılı insana bunu düşündürmekten başka elimden bir şey gelmiyor.

Tarih bilgisi de bir etken olabilir. Derste gördüğüm Osmanlı Devleti'nin parlak zamanlarından ve işlerin nasıl da yolunda gittiğinden, bir cihan imparatorluğundan bahsediyoruz. Kadınların yeri yok ve bu  sinir bozucu derecede normal anlatılıyor. Gerçekten de kadının hiç yeri yokmuş yüzyıllar önce. Ben de farkındayım. Ama zaten bu böyle denip geçmemeli. Gençliğe de en azından tutumun yanlış olduğu sezdirilmeli. Evet ben ve çevremdekiler bunu anlayabiliyoruz ama az önce de bahsettiğim şekilde büyüyen insanlar için anlatılmalı bunlar. 

Peki bir de anlatılanlara bakalım. Selçuklu Devleti'nde kadının önemli yeri, Antik medeniyetlerde kadının önemi, Kurtuluş Savaşı'nda kadınların fedakarlıkları... Hiç yok da değil evet. Ama bunda da yöntem yanlış, anlatım yanlış. Sanki kadının yerinin olması ekstra bir şeymiş ve toplum hayatında kadına o hakların verilmesi tebrik edilmesi gereken bir şeymiş gibi anlatılıyor tarih derslerimizde. Burayı lütfen yanlış anlamayın. Kadına zaten bir insan olarak hakkı olanı vermek mümkün değilmiş. Ama bunun yanlışlığını katı bir şekilde ortaya koyup gençliğe net bir şekilde göstermezse eğitim sistemi, bu böyle devam edecek. 

Kadın ve erkeklerin tamamen eşit hak ve imkanlara sahip olmasının, aynı görevlere gelmesinin toplum yapısını ve hareketini bozacağını söyleyenler var. Bir nevi cinsiyetsiz bir toplum oluşacağını düşünüyorlar. Bu açıdan baktığımızda kadınlara net bir görev biçilmiş olduğunu görüyoruz. Bu çok acı. Şunu da düşünüyorum. Eşitlik ve aynılık birbirinin yerine geçen kavramlar değil ki! Bu konuyu düşündükçe kafam karışıyor, belki başka bir sohbette ayrıntılı olarak düşünürüm.

Bir kadın bir işi böyle, bir erkek de böyle yapar diye kalıplar var. Erkeklerin daha rasyonel, kadınların
daha duygusal olduğu yönünde kalıplaşmış düşünceler var. Halbuki böyle bir şey yok. Yetenek ve tercihler kişiseldir. Kadın ve erkek olmaya göre değildir. Dört kişi düşünelim. Biri ressam bir kadın, biri  ressam bir erkek, biri kadın bir bilim insanı, sonuncusu da erkek bir bilim insanı. Eğer ben kadın ressam ve erkek bilim insanını karşılaştırır ve halka ısrarla bunu sunarsam evet, yanlış bir algı oluşuyor. Kadın bilim insanı ve erkek bilim insanını birbirleriyle yarıştırmak da doğru değil. Cinsiyete göre değil, herkesin farklı bir birey olduğu göz önünde bulundurulmalı. Artık modern çağda cinsiyet kriteri önemini kaybetmeli ve artık insan olarak değerlendirilmeli herkes. Ama nasıl? Benim elimden gelen kendimi ve çevremi bu anlamda şekillendirmek. Aksi halde kendimi hırpalamanın bir anlamı yok. Ve herkes kendisinin ve çevresinin sorumluluğunu aldığında bu dünya, modern dünya gerçek anlamda eşitlik ve adalete kavuşacak. Buna gerçekten inanıyorum ve elimden geleni yapıyorum. 

Buraya kadar geldiyseniz çok teşekkür ederim. Bir lise öğrencisinin kendiyle yaptığı bir hayli uzun sohbeti okudunuz. Düşüncelerimi bu blogta sınırlı sayıda da olsa insanlarla paylaşmak  benim için çok önemli. Düşüncelerinizi ve bana tavsiyelerinizi yorumlarda yazarsanız veya hakkımızda sayfasındaki bilgilerden iletişime geçerseniz çok mutlu olurum.